Mijn ouders hebben schenkingen gedaan, welke invloed heeft dat op de erfenis?

Mijn ouders hebben schenkingen gedaan, welke invloed heeft dat op de erfenis?

Schenkingen en Giften:

Giften kunnen op twee gronden een rol spelen bij de afwikkeling van nalatenschappen, namelijk op grond van inbreng en op grond van de legitieme.

Ouders voelen vaak de morele plicht om hun kinderen gelijk te behandelen en ook de kinderen zelf ervaren dat vaak als een vanzelfsprekendheid.
Toch  is er geen wettelijke verplichting op grond waarvan ouders verplicht zijn om hun kinderen gelijk te bedelen en/of aan alle kinderen evenveel na te laten. Er kunnen daarom door allerlei redenen een verschillen ontstaan tussen wat het ene en het andere kind van vader en moeder heeft gekregen.

Inbreng: Eens gegeven blijft gegeven is sinds 2003 het wettelijke uitgangspunt.
Voor 2003 was dat anders en was inbreng de hoofdregel.

Inbreng betekent dat de gedane gift moet worden beschouwd als een voorschot op de erfenis. Bij de verdeling wordt daarom de gift als het ware afgetrokken van het erfdeel van de ontvanger. De regeling van inbreng heeft echter een beperkte betekenis.

Alleen giften die zijn gedaan aan afstammelingen (kinderen) hoeven te worden ingebracht.
Met de invoering van het nieuwe erfrecht is inbreng bovendien alleen nog verplicht als dit uitdrukkelijk door de gever voorgeschreven is. Bovendien gaat inbreng niet zover dat de begiftigde partij daadwerkelijk geld terug in de boedel moet brengen, diens erfdeel wordt hooguit teruggebracht tot nihil.

Alleen giften die zijn gedaan vóór inwerkingtreding van het nieuwe erfrecht vallen nog onder het oude regime. Schenkingen van voor 1 januari 2003 dienen te worden ingebracht, tenzij reeds bij die schenking de inbrengverplichting werd uitgesloten of tenzij er geen inbrengverplichting bestaat op grond van een testamentaire regeling.

Inbreng heeft daarom in de huidige praktijk nog maar een beperkte betekenis

Dus ook als het ene kind meer schenkingen heeft gehad dan het andere, hoeft dat niet te worden verrekend bij het verdelen van de erfenis. Toch is er wel een wettelijke ondergrens aan deze ongelijkheid, en dat is het recht op de legitieme.

Schenkingen en Giften.

Meer weten over het erfrecht?
Of vrijblijvend van gedachten wisselen?

Santema Advocatuur - Erfrecht Nalatenschap.

SANTEMA ADVOCATUUR B.V.
Volledig gespecialiseerd in nalatenschap

Meer weten over het erfrecht?
Of vrijblijvend van gedachten wisselen?
Neem gerust contact op.

Openingstijden kantoor:
maandag tot en met vrijdag
van 8.30 – 17.30 uur

Tingietersstraat 14
8601 WJ Sneek

In deze zaak was de vraag gerezen over de status van de opgenomen gelden en of deze al dan niet als een gift kunnen worden beschouwd.

Kort voor het overlijden van moeder was er geld gepind door de ene partij, die stelde dat moeder daarvan vervolgens had gezegd dat ze dat mochten houden.
De andere partij betwiste echter dat er sprake was van een schenking.

Wie draagt dan de bewijslast?

Het Hof oordeelde dat de partij zich op het standpunt stelde dat er sprake was van een schenking, dat moest bewijzen. Er werd echter geen specifiek bewijs gepresenteerd om de claim van een gift te onderbouwen. Daarmee was er volgens het Hof sprake van een onrechtmatige toe-eigening van deze gelden die leidt tot de noodzaak van schadevergoeding aan de gezamenlijke erfgenamen van de nalatenschap.

ECLI:NL:GHDHA:2016:1575
Instantie Gerechtshof Den Haag.
Datum uitspraak 24-05-2016 Datum publicatie 03-06-2016
Zaaknummer 200.171.269/01
Rechtsgebieden Civiel recht.
Bijzondere kenmerken Hoger beroep
Inhoudsindicatie

Erfrecht. Verdeling nalatenschap. Omvang legitieme portie. Vraag of opgenomen gelden al of niet een gift zijn (geweest). Erkenning dat geld is opgenomen, maar ten titel van schenking is een ja.. maar verweer. Geen specifiek bewijsaanbod ter zake deze titel (gift) gedaan. Onrechtmatige toe-eigening van gelden noopt tot schadevergoeding aan de gezamenlijke erfgenamen (nalatenschap). Wettelijke rente. Vordering tot verdeling.

inzake [de dochter] , wonende te [woonplaats] ,appellante, hierna te noemen: appellante,
advocaat: mr. W.S. Santema te Sneek, tegen

  1. [de stiefzoon] , wonende te [woonplaats] ,
    geïntimeerde, hierna te noemen: geïntimeerde sub 1,
    advocaat: mr. J. Groot Koerkamp te Zoetermeer,
  2. [zoon een] , wonende te Nieuwerbrug aan den Rijn, gemeente Bodegraven, geïntimeerde, hierna te noemen: geïntimeerde sub 2,
    advocaat: mr M.P.J. Frederiks te Woerden, hierna tezamen ook: geïntimeerden.

Het geding (schenkingen en giften)
Bij exploot van 2 juni 2015 is [de dochter] in hoger beroep gekomen van de vonnissen door de rechtbank Den Haag op 18 december 2013, 21 mei 2014, 12 november 2014 en 8 april 2015 tussen: appellante als eiseres in conventie en gedaagde in de door geïntimeerde 2 ingestelde voorwaardelijke reconventie, geïntimeerde sub 1 als gedaagde, geïntimeerde sub 2 als gedaagde in conventie en eiser in voorwaardelijke reconventie en [zoon twee] , wonende te [woonplaats] , niet verschenen gedaagde, tegen wie verstek is verleend, hierna: gedaagde in eerste aanleg sub 3, gewezen, hierna aan te duiden als: de bestreden vonnissen.

Voor de loop van het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar hetgeen de rechtbank Den-Haag daaromtrent in de bestreden vonnissen heeft vermeld.
Bij memorie van grieven, tevens akte van wijziging eis, heeft appellante vier grieven aangevoerd.
” heeft geïntimeerde 2 de grieven alsmede de wijziging van eis bestreden.
Bij memorie van antwoord heeft geïntimeerde 1 de grieven alsmede de wijziging van eis eveneens bestreden.
Partijen hebben arrest gevraagd en ieder hun procesdossier aan het hof overgelegd.

  1. Voor zover tegen de feiten geen grief is gericht, gaat het hof uit van de feiten zoals deze in het vonnis van 21 mei 2014 zijn vastgesteld.
  2. Bij het (eind)vonnis van 8 april 2015:
    • – is bepaald dat de resterende legitieme vordering van appellante € 2.721,16 bedraagt;
    • – is bepaald dat deze resterende legitieme vordering uit de nalatenschap van [de moeder (hierna: erflaatster) moet worden voldaan;
    • – is de nalatenschap van erflaatster als volgt verdeeld:
  • aan geïntimeerde sub 1 is een bedrag toegedeeld van € 2.295,27
  • aan geïntimeerde sub 2 is een bedrag toegedeeld van € 2.295,27
  • aan gedaagde in eerste aanleg sub 3 is een bedrag toegedeeld van € 2.295,27;
  • zijn geïntimeerden (als gemachtigden tot de rekening van erflaatster) veroordeeld ervoor zorg te dragen dat aan appellante het bedrag van € 2.721,16 ter zake van haar resterende legitieme vordering wordt betaald.

Voorts is appellante niet-ontvankelijk verklaard in haar louter ten behoeve van gedaagde in eerste aanleg sub 3 ingestelde vorderingen.
De proceskosten zijn tussen partijen gecompenseerd, aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt. Het meer of anders gevorderde is afgewezen. Uitspraak Erfrecht Rechtspraak.nl

Uitspraak
GERECHTSHOF DEN HAAG Afdeling Civiel recht Zaaknummer : 200.171.269/01
Zaak- rolnummer rechtbank : C/09/446105/HA ZA 13-749 arrest van 24 mei 2016 Verrijkte uitspraak

Legitieme portie

Schenkingen en giften :

Ieder kind heeft recht op een minimum erfdeel als het gaat om de nalatenschap van diens ouders, de zogenaamde legitieme portie. De legitieme portie is het gedeelte van de waarde van het vermogen van uw ouders waar een kind altijd recht op heeft, ongeacht de inhoud van het testament en in weerwil van gedane giften.
Als giften dusdanig groot zijn dat uw erfdeel daardoor lager uitvalt dan de legitieme, moet uw erfdeel worden aangevuld tot de legitieme. Eventueel kan de gedane gift worden ingekort, de ontvanger van de gift moet dan een deel van gift teruggeven. Legitieme portie

Een erfenis aanvaarden of verwerpen

Moet ik de erfenis aanvaarden of verwerpen? En op welke wijze?

Een erfenis aanvaarden of verwerpen.
Als u op grond van de wet of door middel van een testament als erfgenaam bent aangewezen, is allereerst de vraag of u de erfenis wilt aanvaarden en zo ja, op welke wijze.

Als (eventuele) erfgenaam heeft u drie mogelijkheden:

Het zuiver aanvaarden van de erfenis

Door zuiver te aanvaarden wordt u erfgenaam en treedt u (samen met uw mede-erfgenamen) in de rechten en plichten van de overledene.
Dit wordt in erfrechtelijke termen ook wel de “saisine” genoemd en vormt één van de basisbeginselen van het erfrecht: de erfgenamen zetten als het ware de positie van de erflater voort.
Dit betekent ook dat, in het geval dat er meer schulden dan bezittingen tot de nalatenschap behoren, u met uw privévermogen (mede-)aansprakelijk wordt voor de schulden.

Het zuiver aanvaarden van de nalatenschap kan vorm vrij gebeuren door daar uitdrukkelijk een verklaring over af te leggen, maar kan ook worden afgeleid uit het feit dat iemand zich als erfgenaam gedraagt.
De wet spreekt van het zich gedragen als ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam.

Per 1 september 2016 is de Wet “bescherming erfgenamen tegen schulden” in werking getreden.

Zoals uit de titel al blijkt is het daarvan de bedoeling om erfgenamen meer bescherming te bieden tegen schulden die verbonden zijn aan een erfenis.
Lees meer:  Per 1 september 2016 is de wet aangepast.

Een erfgenaam gedraagt zich als ondubbelzinnig en zonder voorbehoud zuiver aanvaard hebbende erfgenaam door goederen van de nalatenschap te verkopen, te bezwaren of door op andere wijze goederen van de nalatenschap aan het verhaal van schuldeisers te onttrekken.

Met deze nieuwe tekst is bedoeld een duidelijker onderscheid te maken tussen handelingen die strekken tot het beheren van de nalatenschap en het beschikken daarover. Op het moment dat iemand als “heer en meester” beschikt over de goederen van de nalatenschap door die bijvoorbeeld te verkopen, is dat een handeling die leidt tot zuivere aanvaarding.

Ten opzichte van de oude wettekst is er minder snel sprake van zuivere aanvaarding door ondoordachte handelingen.

Verwerpen van de nalatenschap

Na verwerping wordt u geacht nimmer erfgenaam te zijn geweest. U heeft dan geen enkele aanspraak op de erfenis – u verkrijgt niets – maar ook eventuele schulden van de nalatenschap kunnen niet op u worden verhaald.
Om een erfenis te verwerpen moet een speciale akte worden opgesteld bij de griffie van de rechtbank. Hier zijn kosten aan verbonden.

Beneficiaire aanvaarding

Als u beneficiair aanvaardt wordt u wel erfgenaam, maar bent u niet met uw eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap. U wordt dan slechts aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap, voor zover er in die nalatenschap baten aanwezig zijn. Er wordt als het ware een muur opgetrokken tussen de erfenis en uw eigen privé-vermogen. Om een erfenis beneficiair te aanvaarden moet een speciale akte worden opgesteld bij de griffie van de rechtbank. Hier zijn kosten aan verbonden.

Bij een beneficiaire aanvaarding dienen er wel een aantal formaliteiten in acht te worden genomen, de wettelijke vereffeningsprocedure.

Verdere gevolgen van het aanvaarden of verwerpen van de erfenis

Als eenmaal zuiver is aanvaard, kan niet meer worden verworpen of andersom.
Slechts onder bijzondere omstandigheden kunt u een gemaakte keus ongedaan maken. Wordt u na een zuivere aanvaarding geconfronteerd met schulden van de erflater waardoor de erfenis een negatief saldo krijgt? Onderneem onmiddellijk actie en laat u goed adviseren.

Een van de erfgenamen weigert om een keus te maken, wat nu?

Als een (potentiële) erfgenaam geen keuze wil maken leidt dat vaak tot een impasse in de afwikkeling van de nalatenschap.
Bijvoorbeeld kan dan geen verklaring van erfrecht afgegeven worden door de notaris.


Als een erfgenaam weigert een keuze kenbaar te maken kan de kantonrechter worden gevraagd de betreffende erfgenaam een termijn te stellen waarbinnen de keus omtrent het aanvaarden van de nalatenschap moet worden gedaan. Als de erfgenaam die termijn laat verlopen dan wordt hij/zij geacht de nalatenschap zuiver te hebben aanvaard.

“Een eenmaal gemaakte keuze is onherroepelijk”

Een andere mogelijkheid is dat wanneer één van de erfgenamen beneficiair aanvaardt en de erfgenaam die nog geen keus heeft gemaakt daarvan in kennis wordt gesteld, ook hij of zij geacht wordt beneficiair te aanvaarden.
Dit laatste tenzij binnen 3 maanden na het bekend worden met de beneficiaire aanvaarding van de ene, de ander alsnog verwerpt of zuiver aanvaardt.

Wat gebeurt er met mijn erfdeel als ik verwerp?

Wanneer u uw erfdeel verwerpt, schuift uw erfdeel als het ware door naar de eerst volgende erfgenaam/erfgenamen die daarvoor in aanmerking komt/komen. Het is afhankelijk van de omstandigheden van het geval waar uw erfdeel terecht komt, onder andere van de vraag of er al dan niet een testament gemaakt is.

Kan ik een gedane keus ongedaan maken?

In beginsel is het antwoord nee.
Een eenmaal gemaakte keus om zuiver of beneficiair te aanvaarden of te verwerpen is onherroepelijk en kan niet ongedaan worden gemaakt.

Per 1 september 2016 is nieuwe wetgeving ingevoerd waarbij nieuwe regels zijn gesteld over het aanvaarden van een nalatenschap. Onderdeel daarvan is een nieuwe regel voor “onverwachte schulden”. Nadat een erfenis al is aanvaard komen erfgenamen soms onverwacht voor onaangename verassingen te staan
als achteraf blijkt dat de overledene veel meer schulden had dan verwacht.

Als er eenmaal zuiver is aanvaard, kun je niet alsnog de erfenis verwerpen of beneficiair aanvaarden. Echter, in het geval van onverwachte schulden is het nu mogelijk om met toestemming van de kantonrechter de zuivere aanvaarding om te zetten naar een beneficiaire aanvaarding, zodat de erfgenaam niet meer met privé-vermogen aansprakelijk is voor de schulden.

Het zal in de praktijk moeten blijken hoeveel toegevoegde waarde deze nieuwe regel heeft. Met name is nog niet duidelijk hoe de rechter om zal gaan met het begrip “onverwachte schuld”. In  praktijk blijkt dat de rechter wel kritisch is als het gaat om de vraag of de schuld daadwerkelijk “onverwacht” was voor de erfgenaam.

erfenis aanvaarden of verwerpen

Veel gestelde vragen. Onderwerp: erfrecht en nalatenschap

FAQ – erfrecht, nalatenschap en erfrechtelijke kwesties

  1.  Moet ik de erfenis aanvaarden en op welke wijze?
  2. Kan ik een gedane keus ongedaan maken?
  3. Een van de erfgenamen weigert om een keus te maken, wat nu?
  4. Wat gebeurt er met mijn erfdeel als ik verwerp?
  1. Wat moet ik doen als ik niet of onvoldoende wordt geïnformeerd bij een nalatenschap?
  2. Wat zijn de rechten en plichten als erfgenaam ten opzichte van andere erfgenamen?
  1. Wat is de taak van een executeur?
  2. Waar is een executeur toe verplicht?
  3. Hoe kom ik van een executeur af?
  1. Hoe groot is mijn legitieme? 
  2. Kan ik ook een beroep doen op de legitieme als ik niet onterfd ben?
  3. Waar heb ik recht op als ik ben onterfd?
  4. Wanneer kan ik mijn legitieme opeisen?
  5. Hoe doe ik een beroep op mijn legitieme?

Heeft u de juiste advocaat gevonden en uw zaak kan in behandeling genomen worden?
Dan is het belangrijk dat u eerst met hem/haar een aantal dingen bespreekt.

Met “agrarisch erfrecht” wordt gedoeld op een erfenis waarin sprake is van een agrarisch bedrijf dat binnen familieverband moet worden overgedragen of een bedrijf dat in voorgaande jaren al overgedragen is.
Agrarisch erfrecht deze site in onderdeel van Santema Advocatuur.

Twijfelt u aan de mening of het advies van uw eigen advocaat? 
Is er gebrek aan vertrouwen of een tegenvallend resultaat?
Vraag om een second opinion!

Wat zijn de mogelijkheden voor een vaste prijs afspraak?


Rechtsgebiedenregister (Erfrecht) van de Nederlandse orde van Advocaten