Met “agrarisch erfrecht” wordt gedoeld op een erfenis waarin sprake is van een agrarisch bedrijf dat binnen familieverband moet worden overgedragen of een bedrijf dat in voorgaande jaren al overgedragen is.
Het klassieke voorbeeld is dat van de boerderij die van vader / moeder op zoon / dochter wordt overgedragen.
Binnen familieverband kan een dergelijke bedrijfsoverdracht de nodige vragen oproepen. Het is niet ongebruikelijk dat de bedrijfsopvolger het bedrijf overneemt tegen betaling van de zogenoemde “agrarische waarde”.
Met agrarische waarde wordt gedoeld op een prijs die de bedrijfsopvolger in staat stelt om het bedrijf nog juist lonend voort te kunnen voortzetten. Meestal is een dergelijke waarde lager dan de waarde van het bedrijf in het economisch verkeer, bijvoorbeeld de prijs die een derde partij zou betalen of een verkoopopbrengst die zou kunnen worden gerealiseerd bij liquidatie van het bedrijf.
Binnen gezinsverband kan de overname van het familiebedrijf de nodige spanningen en vragen oproepen.
Enerzijds, als de bedrijfsopvolger het volle pond zou moeten betalen bij overname van het bedrijf, zal dat vaak betekenen dat overname niet mogelijk is en dat het familiebedrijf moet worden beëindigd. Anderzijds zullen de andere kinderen soms het gevoel hebben dat de broer/zus het bedrijf voor een zacht prijsje heeft overgenomen.
De term “agrarisch erfrecht” zou de indruk kunnen wekken dat er sprake is van bijzondere regelgeving die afwijkt van het gewone erfrecht als het gaat om bedrijfsovernames van agrarische bedrijven.
Dat is niet het geval. Wel zijn er in de jurisprudentie richtlijnen ontwikkeld omtrent het hanteren van de agrarische waarde in het kader van bedrijfsovernames.
Het hanteren van de agrarische waarde bij een bedrijfsovername vormt onder specifieke omstandigheden geen inbreuk op de legitieme rechten van de andere kinderen.
Is er een probleem in de familie over een erfenis?
Maak vandaag nog een afspraak om te bekijken wat uw situatie is.
Elke situatie is weer anders en dat verdient maatwerk en zorg!
Bel gerust met mr. W.S. (Wiebren) Santema
Agrarisch (erf) recht is ook te lezen in Powerpoint of als PDF-bestand.
U kunt op de afbeelding hieronder klikken om deze te openen.
Enkele gepubliceerde zaken over agrarisch (erf)recht uit de praktijk van mr. W.S. Santema
Uit de onderstaande gepubliceerde zaken uit de praktijk blijkt hoe verschillend een zaak uit kan pakken, ook al lijken die op het eerste gezicht sterk overeen te komen.
In beide kwesties was sprake van een overdracht van een agrarisch bedrijf van vader op zoon. Tussen hen was een maatschapscontract gesloten en de bedrijfsopvolging werd geregeld op basis van dit maatschapscontract.
In deze zaak was de rechtbank van oordeel dat er in het kader van de bedrijfsopvolging sprake was van een schenking/gift, waardoor de legitieme van de andere kinderen was geschonden. De bedrijfsopvolger moet daarom aan zijn beide broers een vergoeding betalen.
In deze kwestie was de rechtbank van oordeel dat er bij de bedrijfsopvolging geen sprake was van een schenking die bij de afwikkeling van de nalatenschap in aanmerking moest worden genomen.
