Eén van de erfgenamen wil niet kenbaar maken of hij/zij de erfenis aanvaardt. Wat nu?

Uit de praktijk

Meestal vraagt een notaris in het kader van het opstellen van een verklaring van erfrecht aan de erfgenamen om een verklaring af te leggen omtrent het al dan niet aanvaarden van de nalatenschap. Een dergelijke verklaring dient te worden gelegaliseerd, dat wil zeggen getekend in het bijzijn van een notaris. Wanneer een partij niet wil tekenen dan zal het probleem waarschijnlijk niet zijn dat de handtekening gelegaliseerd moet worden, maar dat de betreffende partij geen keuze wil maken. Als dat het geval is, dan kan de kantonrechter worden gevraagd de betreffende erfgenaam een termijn te stellen waarbinnen de keus omtrent het aanvaarden van de nalatenschap moet worden gedaan.

Als de erfgenaam die termijn laat verlopen dan wordt hij/zij geacht de nalatenschap zuiver te hebben aanvaard.

Mijn vader is kort geleden overleden. Mijn contact met de familie is erg slecht, tot nu toe heb ik geen enkel bericht gehad over de erfenis. Hoe kom ik er achter hoe de zaken zijn geregeld en of mijn vader een testament heeft gemaakt?

Uit de praktijk

Indien u niet weet of uw vader een testament heeft gemaakt of niet beschikt over een kopie daarvan, dan raad ik u aan om contact op te nemen met het Centraal Testamenten Register. Het CTR kan voor u nagaan of er een testament gemaakt is, wanneer en zo ja, bij welke notaris. Vervolgens kunt u contact opnemen met de betreffende notaris en om een kopie vragen. Voor nadere informatie over het opvragen van informatie over testamenten kunt u kijken bij: Centraal Testamenten Register

Eind vorig jaar is mijn jongste zus overleden, zij was alleenstaand en had geen kinderen.

Uit de praktijk

Mij is gevraagd de financiële zaken/erfenis af te handelen. Via een notaris is bij de gemeente nagegaan wie de erven zijn, welke vervolgens zijn benaderd met het verzoek een volmacht te komen tekenen die mij in staat stellen de erfenis af te handelen. Allen op 1 na hebben hiervoor getekend bij de notaris. Deze ene persoon is woonachtig in Spanje en is per brief, via email en telefonisch benaderd maar heeft nog steeds niet gereageerd.
Wat er juridisch mogelijk om de erfenis zsm af te handelen, daar er een belastingaanslag ligt en er reeds andere kosten zijn voorgeschoten. PS.: Er zijn geen schulden

Deze situatie kan op verschillende manieren worden opgelost via de rechtbank. De optie die op basis van wat u schetst het meest voor de hand ligt is om u via de rechtbank te laten benoemen tot vereffenaar, u bent dan gerechtigd om in die hoedanigheid de nalatenschap af te wikkelen. (Een en ander mits in ieder geval een van de erfgenamen beneficiair aanvaard heeft.) Andere opties zijn een procedure bij de rechtbank waarbij de Spaanse partij wordt gedwongen mee te werken en/of u wordt gemachtigd de nalatenschap verder af te wikkelen. Neem gerust contact op voor nadere informatie.

Mijn vader is overleden, en heeft hierbij een langstlevende testament nagelaten.

Uit de praktijk

Ik heb de erfenis beneficiair aanvaard. Mijn stiefmoeder geeft geen inzage in de financiële status d.m.v. vrijgeven van de hoogte van de vermogensbelasting 2014 (het jaar dat mijn vader overleed). Mijn vader had in ieder geval een huis in eigendom voor hun trouwen en heeft dit eigendom het huwelijk ingebracht. Hoe krijg ik inzage? Welke wegen kan ik bewandelen, zonder dat mij dit veel geld kost (laag inkomen). Ik weet namelijk dat ik pas bij overlijden van mijn stiefmoeder (met wie geen relatie, of vertrouwensband is) eventueel aanspraak kan maken, maar ben mij ervan bewust dat zij mij niets zal gunnen en alles op kan maken. Dus ik denk dat het van belang is om in ieder geval een bepaald kindsdeel vast te laten leggen oid. Heb ik rechten hierin? Graag uw inzicht.

Het verstrekken van informatie is afdwingbaar. Er kunnen verschillende wegen bewandeld worden. De meest eenvoudige zijn deze:

Bij de kantonrechter kan een eenvoudig verzoekschrift ingediend worden tot het doen bevelen van een boedelbeschrijving, waarbij een notaris aangewezen zal worden met als opdracht de baten en schulden van de nalatenschap op papier te zetten.
b. In verband met de beneficiaire aanvaarding zou ook gedacht kunnen worden aan het laten benoemen van een vereffenaar, die zal de nalatenschap moeten vereffenen volgens de wet en in dat kader in ieder geval een boedelbeschrijving moeten opstellen.
Vaak is het uitoefenen van druk middels het aankondigen of opstarten van dit soort procedures al voldoende om de benodigde informatie boven tafel te krijgen.

Mijn vader is overleden:

Uit de praktijk

Zijn vrouw (2e vrouw, mijn stiefmoeder) heeft geen contact met mij en geeft geen inzage in de financiele status van het moment van overlijden (otw de hoogte van de erfenis). Ik weet dat mijn vader in ieder geval een huis bezat bij overlijden. Dit huis heeft hij het huwelijk ingebracht zogezegd, want had hij al in bezit voordat zij in het huwelijk traden. Wegens ziekte van mijn vader was hij uit huis geplaatst en hij is later in dit verzorgingshuis overleden. Toen hij niet meer bij machte was heeft zij bewindvoering aangevraagd en gekregen (daarvoor heeft zij hem wilsonbekwaam laten registreren).

Hierna is hij vrij snel overleden. Mijn stiefmoeder is nu degene die volledige zeggenschap over de erfenis heeft, maar er ik heb geen vertrouwen in een ’te goeder trouw’ afhandeling hiervan. Zij bracht tijdens zijn verzorgingstehuis periode maandelijks al geld richting haar geboortestad. Kan mijn stiefmoeder gedwongen worden om inzage in de financiële status te geven (dmv bv aanslag vermogensbelasting van 2014 te moeten overleggen (vader stierf juni 2014)? Want, heb ik hier niet gewoonweg het recht toe?

En kan ik vervolgens (wanneer vastgesteld wordt dat er waarde in de erfenis, het enige dat zij niet heeft verstopt is het huis) gebruik maken van wilsrechten? Door bv vast te leggen dat zij het huis niet kan verkopen, zonder overleg met overige erfgenamen, ik dus? Is er uberhaupt iets wat ik als dochter kan doen? Mijn stiefmoeder zou namelijk kunnen trouwen, zonder dit mee te delen, hoe kom ik daar achter (?) en zij zou kunnen verhuizen zonder dit mee te delen, hoe kom ik hier achter? Wanneer kan ik iets ondernemen, en hoe komt dat tot stand? Ik hoop dat u mijn vraag begrijpt en inzage kunt geven. Dank u hartelijk. mvg

Relevant voor uw juridische positie is allereerst de vraag of er wel of geen testament is gemaakt.

Als er geen testament gemaakt is dan is de wettelijke verdeling van toepassing, die er inderdaad op neerkomt dat alle goederen toevallen aan uw stiefmoeder en uw erfdeel bestaat uit een vordering die pas opeisbaar wordt bij haar overlijden.
U heeft recht op gegevens om de hoogte van die vordering vast te stellen, er zal een boedelbeschrijving moeten worden opgesteld met daarin opgenomen alle baten en schulden ten tijde van het overlijden. U kunt inderdaad gebruik maken van wilsrechten.
Relevant is wellicht ook de vraag of er al of niet sprake is van een erfdeel in uw moeders nalatenschap.

Mijn zoon wil inzage in erfenis vader terwijl ik nog in leven ben kan hij dit eisen? Er was geen testament, heb ik hier dan ook een erfrechtverklaring voor nodig?

Uit de praktijk

Bij een overlijden zonder testament is de wettelijke verdeling van toepassing,
op grond waarvan de langstlevende echtgenoot alle goederen van de nalatenschap verkrijgt. De kinderen krijgen hun erfdeel in de vorm van een niet-opeisbare vordering ter waarde van hun kindsdeel. Die vordering wordt pas opeisbaar bij uw overlijden.
U bent niet verplicht om zekerheid te stellen voor het kindsdeel en mag daar op interen. U bent vrij om over alle goederen van de nalatenschap te beschikken en u hoeft daarover geen verantwoording af te leggen.
Uw kind heeft wel recht op inzage van administratieve gegevens ten behoeve van het vaststellen van de hoogte van diens vordering. Hij kan om een boedelbeschrijving vragen, die een waardering moet bevatten van de goederen en de schulden van de nalatenschap. Er is dus wel recht op inzage, maar alleen van stukken per de datum van overlijden.

Bij deze wil ik u heel graag de volgende vraag stellen:
Een goed vriend van mij, die lid is van een broeders congregatie in Nederland, liet onlangs zijn erfdeel uit de nalatenschappen van zijn overleden zusters storten op de algemene rekening van zijn congregatie.

Uit de praktijk

De enige reden daarom is dat hij ten tijde van de overboeking niet beschikte over een persoonlijke bankrekening maar nu inmiddels wel een gezamenlijke rekening met mij. Alle empirische feiten zijn als volgt:
1- In de omschrijving van de overboeking staat letterlijk vermeld: “Erfenis broeder X nlp zusters Y en Z”.
2- Broeder X wil zijn erfenis aan mij schenken.
3- De provinciale overste van zijn congregatie heeft mondeling erkend dat de erfenis, die op de algemene rekening van zijn congregatie staat, wel van broeder X is en niet van de congregatie.
4- In zijn testament heeft broeder X mijn benoemd tot enige erfgenaam.
5- De provinciale overste heeft het testament van broeder X zonder zijn wetenschap geopend, gelezen en besproken met zijn bestuur!!!
6- De notaris, die bemoeid is met de afwikkeling van de nalatenschappen van broeder X zijn zusters,
heeft de provinciale overste laatst een brief toegestuurd waarin hij hem duidelijk vraagt om dat geldbedrag van de erfenis over te maken op mijn gezamenlijke rekening met broeder X.
7- De provinciale overste weigert mee te werken.
En mijn vraag nu is:
Mochten wij (mijn vriend en ik) een rechtszaak willen aanspannen tegen de provinciale overste (of zijn congregatie), hoe groot is de slaagkans dat wij, mede op grond van bovengenoemde feiten, dat geldbedrag daadwerkelijk terugkrijgen?
In afwachting van uw antwoord verblijf ik,

Er zouden hier kerkrechtelijke aspecten kunnen spelen omdat broeder X lid is van een congregatie en er daarom “interne regels” van toepassing zijn tussen hem en de congregatie. Omdat ik daar verder geen kennis van heb, laat ik dat aspect buiten beschouwing. Civielrechtelijk merk ik op dat u als eventuele erfgenaam op dit moment geen vordering heeft. Broeder X zou die wel kunnen hebben. Op grond van de wet is een overeenkomst die er toe strekt te beschikken over nog niet opengevallen nalatenschappen nietig. Als de gelofte van armoede er toe strekt dat broeder X op voorhand afstand doet van zijn aandeel in nalatenschappen ten behoeve van de congregatie, dan is dat niet zonder meer een rechtsgeldige of afdwingbare verbintenis.

Vraag is dan of broeder x met de overboeking naar de congregatie bedoeld heeft een schenking te doen en/of dat de congregatie dat onder de gegeven omstandigheden mocht beschouwen als een gift. De bijzondere relatie tussen broeder x en de congregatie is daarbij een belangrijk aspect en ook of het te doen gebruikelijk is dat broeders hun wereldlijke goederen weggeven aan de congregatie.

Het vertrouwen kan dan zijn gewekt dat broeder x het geld wilde schenken en/of daar afstand van wilde doen door het in de pot van de congregatie te storten. Anderzijds wordt kennelijk erkend dat het gestorte geld van de broeder is en niet van de congregatie. Als dit wordt erkend, zie ik geen redenen waarom broeder x niet over dat geld zou mogen beschikken. Let wel dat het gaat om een mondelinge erkenning en dat dit bewijsrechtelijk lastig kan liggen. Als die erkenning niet kan worden aangetoond zitten er best nog wat haken en ogen aan de zaak.

Onze verslaafde broer, die sinds tientallen jaren geen contact met ons wilde, is deze week overleden.

Uit de praktijk

Wij, zijn drie zussen, hoorden nu, dat hij hoge schulden achterlaat, geen begrafenisverzekering had en ook dat hij getrouwd blijkt te zijn, maar geen kinderen heeft. Zijn vrouw is onvindbaar. Onze ouders en grootouders zijn al heel lang geleden overleden. Als wij, de zussen, de erfenis verwerpen, is het dan mogelijk dat onze kinderen en event. onze kleinkinderen zijn schulden erven? Of is het aan te raden dat zij ook zijn erfenis verwerpen? Alvast hartelijk dank voor uw antwoord.

Als uw broer gehuwd was, is zijn vrouw in beginsel erfgenaam. Wanneer zij zou verwerpen komt u in beeld als erfgenaam. Als u ook verwerpt komen uw kinderen in beeld, zij kunnen ook verwerpen en op die manier schuift de erfenis als het ware telkens door, tot het moment dat er geen erfgenamen meer te vinden zijn. In zo’n geval vervalt de nalatenschap uiteindelijk aan de Staat.
Ook als er (klein)kinderen minderjarig zijn kunnen hun ouders namens hen verwerpen, maar dan dan is wel de toestemming nodig van de kantonrechter. In dit geval lijken er goede redenen te zijn om te verwerpen. Nogmaals – als eerste is de vrouw van uw broer in beeld en schuldeisers moeten zich allereerst op haar gaan richten.